ბუნებრივი საღებავების მრავალფეროვნება

კარმიდამო ჩემი

ბუნებრივი საღებავების მრავალფეროვნება

2012 აპრ 15 00:18:20

ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის სოფელ წიფნარში ხულოდან ჩამოსული 10 ოჯახი უკვე 21 წელია ცხოვრობს. მათ შორისაა გია შაინიძის ოჯახი, რომლის ძირითად საქმიანობას სოფლის მეურნეობა წარმოადგენს. მათ მფლობელობაში ჰექტრამდე მიწის ნაკვეთი და სასათბურე მეურნეობაა. სათბურში თითქმის ყველა სახეობის ბოსტნეულის ნერგი გამოჰყავთ და ოჯახის ძირითად შემოსავალსაც მათი რეალიზაციის შედეგად აღებული ფული წარმოადგენს. აჭარელი ქალბატონი განთქმულია ხელსაქმით, რომელიც საქართველოს მაღალმთიანეთში ფართოდ არის გავრცელებული და ძვირადაც ფასობს _ მატყლზე მუშაობას აჭარელი ქალი ბავშვობიდან სწავლობს. ჩეჩავს, ართავს, ბუნებრივი საღებავებით ღებავს და მზითევს ამზადებს. ამ ოჯახში ძალიან ბევრი ნაქარგი და ნაქსოვი საგანძურივით, მოწიწებით ინახება და თაობიდან თაობას გადაეცემა.

ოჯახის საინტერესო და მრავალფეროვან ტრადიციებზე ოჯახის ჟუჟუნა შაინიძეს და მის რძალს მედეა (ლია) შაინიძეს ვესაუბრეთ.

_ ჩვენ უკვე 21 წელია, წიფნარში ვცხოვრობთ. ჩვენი ოჯახის ტრადიცია ქსოვა და ქარგვაა. სხვადასხვა ფერისა და ზომის ხალიჩებს, ფარდაგებს, თავსაბურავებს, აჭარულ სარტყელს, წინდებს, ფაჩუჩებს ვქსოვთ. საქარგი კოლოფით ვქარგავთ დეკორატიულ ბალიშებს, სუფრებს, ფარდებს.

ტილოს ვასველებ, დავადებ ორნამენტზე, დავხატავ ფანქრით და საქარგ კოლოფზე. შემდეგ ვათავსებ ნახატს. ახლა ძველებურად თვალიც აღარ მიჭრის, ადრე კი ოჯახის საქმესთან ერთად, ერთ სუფრას ერთ თვეში ვქარგავდი. სამწუხაროდ, ახლა აღარავინ იყენებს ნაქარგებს. მის შენახვას და მოვლას ძალიან დიდი ენერგია სჭირდება. აქ ჩამოსახლების შემდეგ ვცდილობ, ჩვენი ოჯახის ტრადიცია არ დავკარგო _ შვილებს და შვილიშვილებს ვასწავლი. ბუნებრივ საღებავებს აქტიურად იყენებდა ბებია და მეც მისგან ვისწავლე მცენარეების გამოყენება საღებავებად:

შოთხვი _ ვარდისებრთა ოჯახიდანაა. მის ყვავილებს, ფოთლებსა და ოეკოს ამიგდალინის თავისებური სუნი აქვთ. აქვს ერთკურკიანი, შავი ფერის ნაყოფი. ამ მცენარეს ბარში იშვიათად ცნობენ, მთიანეთში კი საკმაოდ პოპულარული ხილია. მას ტყავის, მატყლისა და სხვადასხვა ქსოვილების მწვანედ, მონაცრისფრო და წითელ ფერად შესაღებად ვიყენებთ.

ჩვეულებრივი თხილი _ თხილის ზეთი არომატული და სასიამოვნო გემოსია. თხილს ხშირად ვიყენებთ მოყავისფრო ფერის მისაღებად.

ჩვეულებრივი მაყვალი _ აჭარაში და გურიაში მაყვლის ბარდს ვარდყვავილას ეძახიან. მას ღია და მუქი წითელი ფერის მისაღებად ვიყენებთ.

შინდი _ შინდის ნაყოფი კურკიანია და წითელი ფერისაა. მას მერქანში, ოეკოსა და ფოთლებში დიდი რაოდენობით მთრთილავი ნივთიერებები გააჩნია. ოეკოსა და ფოთლებს ძაფის ყვითლად შესაღებად ვიყენებთ.

შვიტა _ აჭარაში შვიტას ეძახიან ნაძვბალახას. ამ მცენარეს ვიყენებთ მატყლის ყვითლად და მწვანედ შესაღებად.

ქაცვი _ ხშირტოტებიანი ხე ან ბუჩქია. მისგანაც ასევე ყვითელი ფერის მიღებაა შესაძლებელი.

ფშატი _ მისი გუმფსის გამოყენება შესაძლოა საქსოვ წარმოებაში, წებოსა და ლაქ-საღებავების დასამზადებლად. მისგან შავი და ყავისფერი ფერის მიღებაა შესაძლებელი.

ტყის ჩიტისთვალა _ ენდროსებრთა ოჯახის წარმომადგენელია. მის ფესვებს ხარისხოვან წითელ ფერად შესაღებად ვიყენებ.

მინდვრის ნემსა _ ისიც ენდროსებრთა ოჯახიდანაა. მისი ფესვები საღებავ ნივთიერებებს შეიცავს და მომწვანო-ყვითელი ფერის მისაღებად გამოვიყენებთ.

მთის შროშანის ბოლქვების ნახარში შავად ღებავს ქსოვილებს.

მეჭეჭიანი ჭანჭყატი _ მისი ნაყოფის ბუდეებისგან მიიღება ყვითელი და ყავისფერი საღებავები.

კოწახური _ მისი მწვანე ნაყოფები მატყლის, სელის ქსოვილსა და ქაღალდს ვარდისფრად ღებავს. მისი ფესვები კი მატყლისა და ტყავის ყვითელ ფერად შესაღებად გამოიყენება.

კვირინჩხის მოხარშულ ოეკოს ტილოს ქსოვილების წითლად შესაღებად ვიყენებ. ასევე, მისი ნაყოფის წვენითა და ფესვებით შეიძლება ქსოვილების მწვანედ, ყვითლად, ყავისფრად და ნაცრისფრად შეღებვა.

თრიმლი _ მისი მერქანი ტყავისა და მატყლის ნარინჯისფერ, ყავისფერ და ყვითლად შესაღებად გამოიყენება. ფესვები კი ხასხასა წითელ ფერს აძლევს ქსოვილს.

ახალი ამბები

გიორგი გახარია: "ყველაზე დიდი დარტყმა მიიღო პოლიციამ"შინაგან საქმეთა მინისტრმა გიორგი გახარიამ დაშავებული პოლიციელები მოინახულა და მათ ჯანმრთელობის მდგომარეობას ადგილზე გაეცნო. გიორგი გახარიამ პოლიციელებს მადლობა გადაუხადა და განაცხადა, რომ გამოძიების შედეგად, იდენტიფიცირებული იქნება თითოეული პოლიციელზე თავდამსხმელი, რასაც კანონის შესაბამის ზომებს მიიღება მოჰყვება. მინისტრმა, ასევე, მადლობა გადაუხადა პანკისის ხეობის თემის უხუცებსაც ერთად მიღწეული შედეგისთვის: „მოვინახულე პოლიციის დაშავებული თანამშრომლები. ძირითადად, ეს, გახლავთ ნასროლი ქვებისგან მიღებული დაზიანებები. კიდევ ერთხელ ხაზგასმით ვიტყვი, რომ თითოეული ადამიანი იქნება იდენტიფიცირებული და თითოეული ადამიანი, რომელმაც გაბედა პოლიციელზე თავდასხმა, იქნება შესაბამისად დასჯილი. ამას მე ვპირდები თითოეულ პოლიციელს და თითოეულ ჩვენს მოქალაქეს. საბედნიეროდ, მძიმე შემთხვევები არ გვაქვს _ ერთ პოლიციელს დაზიანება აქვს თავის არეში. მას ახლა აკვირდებიან ექიმები და იმედი გვაქვს, რომ ყველაფერი სერიოზული გართულების გარეშე გამოვა. ამ მომენტისთვის მიმდინარეობს საგამოძიებო მოქმედებები. ჩვენ დეტალურად შევისწავლით ყველა კამერაზე ასახულ ყველა მოვლენას, თითოეული ადამიანის და თითოეულ ჩვენ პოლიციელზე თავდასხმის შემთხვევას და მხოლოდ ამის შემდგომ, კანონის სრული შესაბამისობით გავატარებთ იმ ზომებს, რის საშუალებასაც გვაძლევს იურისდიქცია. სიტუაცია დამშვიდებულია, დაწყნარებულია, შედეგი მიღწეულია, როგორც კომპანიის ინტერესებიდან გამომდინარე, ასევე, საქართველოს ენერგოუსაფრთხოებიდან გამომდინარე და რა თქმა უნდა, მოქალაქეების და ადგილობრივი მცხოვრებლების ინტერესებიდან გამომდინარე. ყველაზე დიდი დარტყმა მიიღო პოლიციამ. ჩვენ გვესმის, რომ გვაქვს უაღრესად დიდი თმენის ვალდებულება, რომელიც განახორციელა თითოეულმა ადამიანმა, რომელიც დღეს აქ იმყოფება. მე მათ მინდა მადლობა გადავუხადო, გადავუხადო მადლობა ყველა იმ პოლიციელს, რომელსაც ამ ღონისძიებაში, ნებსით თუ უნებლიეთ, დღეს იღებდა მონაწილეობას. მათ ღირსეულად შეასრულეს თავისი ფუნქცია-მოვალეობა. რაც მთავარია, მადლობა მინდა გადავუხადო, ასევე, უხუცესებს, რომლებთან საუბარშიც ჩვენ ობიექტურ რეალობასთან დაახლოებაც შევძელით და მივაღწიეთ იმ შედეგს, რომელიც ეფექტური იქნება ხვალინდელი დღისთვის, როგორც ხეობის, ასევე ქვეყნისთვის. კიდევ ერთხელ ხაზგასმით ვიტყვი, რომ ყველა ჩვენი, თითოეული მოქალაქის, თითოეული პოლიციელის, თითოეული პანკისელის ინტერესი და მიზანი უნდა იყოს ძლიერი საქართველო და ამას მივაღწევთ!“ _ განაცხადა გიორგი ... ...
გახარია: ‘სამინისტრო იძულებული იყო, მოეხდინა ძალების მობილიზება“შინაგან საქმეთა მინისტრმა გიორგი გახარიამ პანკისის ხეობაში დღეს განვითარებულ მოვლენებზე ჟურნალისტების კითხვებს უპასუხა. გახარიას განცხადებით, შინაგან საქმეთა სამინისტროს ვერავინ ვერასდროს შეუზღუდავს არეალებს _ „სამინისტრო როდესაც ჩათვლის საჭიროდ, რომ მის თანამშრომლებსა და საქართველოს მოქალაქეებს ემუქრებათ საფრთხე, იმოქმედებს ისე, როგორც საჭიროა“. როგორც მინისტრმა განაცხადა, „თითოეული ძალოვანი, რომელიც დღეს პანკისის ხეობაში დგას, იცავს ყველას, მათ შორის, სოფელ ბირკიანის მოსახლეობის ინტერესსაც“. მინისტრის თქმით, პანკისის ხეობაში დამატებითი ძალების შეყვანა მოხდა მაშინ, როდესაც დილას ადგილობრივები 35 ფორმიან პოლიციელს დაუპირისპირდნენ: „შემდგომ სიტუაცია დარეგულირდა, დაიწყო მოლაპარაკებები, ამ მოვლენების პარალელურად კი კონფლიქტი გამწვავდა და უკვე მწვავე ფაზაში შევიდა. შსს-ს ოფიციალურად მიმართა ეკონომიკის სამინისტრომ, რომ აქ იწყებოდა გარკვეული სამუშაოები და უსაფრთოხების დაცვის მიზნით, ითხოვეს მათი მხარდაჭერა. ამიტომ დილით, როდესაც მშენებლები აქ ამოვიდნენ, მათ ამოჰყვათ 35 პოლიციელი. მას შემდეგ, რაც მოხდა მათზე თავდასხმა და დაუშინეს ქვები, რა თქმა უნდა, სამინისტრო გახდა იძულებული, მოეხდინა ძალების მობილიზება. დამატებითი ძალების მობილიზების აუცილებლობა იყო იმიტომ, რომ შსს ვალდებულია ყველგან, მთელი საქართველოს ტერიტორიაზე დაიცვას მოქალაქეების ჯანმრთელობა და უსაფრთხოება. ვერავინ ვერასდროს შსს-ს ვერ შეუზღუდავს არეალებს. შინაგან საქმეთა სამინისტრო როდესაც ჩათვლის საჭიროდ, რომ მის თანამშრომლებსა და საქართველოს მოქალაქეებს ემუქრებათ საფრთხე, იმოქმედებს ისე, როგორც საჭიროა“, _ თქვა ... ...
"გაიღიმეთ" _ უტიფრად გვეუბნება მინისტრი, როდესაც კვამლშია გახვეული პანკისის ხეობა"„მთავარი პრობლემა პანკისის ხეობაში არის უპატრონობა ცენტრალური ხელისუფლების მხრიდან, ჰესი არის აისბერგის წევრი,“ - ასე გამოეხმაურა „ევროპული საქართველოს“ წევრი, გიგი უგულავა პანკისში განვითარებულ მოვლენებს. გიგი უგულავამ პანკისელებს სიმშვიდისკენ მოუწოდა. სიმშვიდე არის მათი თავდაცვის და სიმართლის დამტკიცების ყველაზე კარგი საშუალება. მან ხელისუფლების მიერ გადადგმულ არასწორ ნაბიჯებზე ისაუბრა. „მიუღებელი საყურებელია, როდესაც ვხედავთ პოლიციელების მიმართ ნასროლ ქვებს, ჯოხებს, უნდა გვესმოდეს რატომ მივიდეს ულამაზესი და მნიშვნელოვანი რაიონი ამ ვითარებამდე. ბოლო 7 წელია ივანიშვილი და მისი მთავრობა ყოველდღიურ რეჟიმში დგამს იმ უგუნურ ნაბიჯებს, რამაც საბოლოო ჯამში აქამდე მიგვიყვანა. აქ იგულისხმება ის, რომ სახელმწიფოდა ცენტრალური მთავრობა, არცერთი შტო აღარ წარმოადგენს იქ ფაქტორს. ვაკვირდებით კადიროვის ხალხის და ISIS-ის რეკრუტირების ძალიან სახიფათო, მავნებლურ სახელმწიფოსთვის კამპანიას, რასაც ჩვენი ხელისუფლება არაფერს და ვერაფერს უპირისპირებს... "გაიღიმეთ" უტიფრად რომ გვეუბნება მინისტრი, როდესაც კვამლშია გახვეული პანკისის ხეობა, ეს არის უტიფრობის ზეიმი გახარიას და მთავრობის მხრიდან,“- აღნიშნა უგულავამ რუსთავის 2-ის ... ...
აქციის შედეგად დაზიანებული სპეცტექნიკა _ "გურია ნიუსის" ფოტორეპორტაჟი პანკისიდანმძიმე დღის შედეგი პანკისიდან _ ამ დროის მონაცემებით დაშავებულია 27 ადამიანი. აქედან 12 პანკისის მცხოვრებია, ხოლო დანარჩენები სპეცრაზმელები არიან. დაპირისპირების შედეგად დამწვარია ჰესის მშენებელი კომპანიის ტექნიკა და შინაგან საქმეთა სამინისტროს ... ...
ნიკა მელია: ასეთი ცინიკური შს მინისტრი ამ ქვეყანს არ ჰყოლია„ეს იყო თავზე ხელაღებული ბიძინა ივანიშვილის ხელის ბიჭის ქმედება," - ასე გამოეხმაურა „ნაციონალური მოძრაობის“ წევრი ნიკა მელია პანკისში განვითარებულ მოვლენებს. მან შს მინისტრს, გიორგი გახარიას კრიმინალი უწოდა. ნიკა მელიამ მკაცრად გააკრიტიკა ხელისუფელების მიერ გადადგმული ნაბიჯები და აღნიშნა, რომ ბიძინა ივანიშვილს მხოლოდ საკუთარი ბიზნესინტერესები ამოძრავებს. „მას და ბიძინა ივანიშვილს ჰგონია, რომ მოჯადოებული წერე არასოდეს გაირღვევა ხალხის მიერ და ჰგონიათ, რომ ოლიგარქი ივანიშვილი, ჩხარტიშვილი და რამდენიმე ადამიანი დაეპატრონა ამ ქვეყანას სამუდამოდ, აღმოჩნდა, რომ ეს ასე არ არის... ბიძინა ივანიშვილი ხალხის ინტერესს და წუხილს არ ითვალისწინებს, მას ბიზნესინტერესები ამოძრავებს და გახარიას, ჩხარტიშვილისა და ფარცხალაძეების მეშვეობით ამ ბიზნესინტერესებს ახორციელებს,“- განაცხადა ნიკა მელიამ. ოპოზიციის წევრმა „კურიერის“ პირდაპირ ეთერში აღნიშნა, რომ შინაგან საქმეთა მინისტრის, გიორგი გახარიას ბოლო განცხადებიდან იკვეთება, რომ ის შეუშინებიათ ხალხს. გახარიას თქმით, ჰესის თემა გადადეს და როცა მოსახლეობის 90% დაუჭერს მხარს, მაშინ აშენდება ის. "შეუშინებია ხალხს ბატონი გახარია," - აღნიშნა ნიკა მელიამ, რომელმაც შინაგან საქმეთა მინისტრს ცინიკოსი უწოდა. „ასეთი ცინიკური შს მინისტრი ამ ქვეყანას არ ჰყოლია, ხან თვალს აპაჭუნებს, ხან წერილი გინდათ თუ სიხარულიო, ამაზე ლაზღანდარობს. დღეს თურმე, ჟურნალისტმა, რომელმაც ცრემლსადენი გაზი გადაყლაპა, ამ ადამიანს ეუბნება ცინიკურად, რომ გაიღიმეო,“ - განაცხადა ნიკა ... ...